Mjedisi shumëkombësh ka avantazhet e veta. Mësoni për të tjerët, të tjerët për ju. Megjithatë, një komunitet i tillë mund të jetë sfidues, veçanërisht për ata që janë pakicë. Si jetojnë boshnjakët dhe goranët. Rrallëherë dëgjojmë për përditshmërinë e tyre dhe me çfarë përballen. Azra, Arisi dhe Samra, japin njohuritë e tyre. Ky tekst është vazhdimësi e aktiviteteve të RCT-së, duke trajnuar të rinjtë për raportimin e marrëdhënieve ndëretnike. Lexo me poshte.
Në “të huaj”, por duke mbajtur identitetin e vetë; me synimet për të qenë modernë, në thelb tradicionalë, boshnjakët dhe goranët, dy minoritete të ndryshme, të së njëjtës fe dhe traditave të ngjashme, shpesh vendosen nën të njëjtën “shportë” për shkak të mungesës së informacionit. Edhe pse kombësitë e ndryshme, si minoritete, përballen me sfida të njëjta. Janë gjithmonë dy rrugë që mund të marrë jeta e tyre, në varësi të mjedisit, miqve, fqinjëve dhe para së gjithash prindërve.
Azra ka lindur në Novi Pazar, ajo e ka origjinën nga Mali Sharr, është rritur në Leposaviq. Aris ka lindur në Mitrovicë dhe është me origjinë nga Bosnja dhe Hercegovina. Samra ka lindur në Zvicër, vjen nga Malet e Sharrit dhe është rritur në Leposaviq.
Çfarë dimë ne si një komunitet tjetër për ta? Pikërisht siç u tha në fillim të tekstit. Aq shumë sa që shpesh i identifikojmë ata. Por ja çfarë thonë ata.
“Në rastin tim ishte një lumturi e madhe për personalitetin tim që vitet në të cilat formojmë karakterin tonë i kalova në një mjedis që është më së shumti i fesë tjetër, kombësive, zakoneve, traditave… Pse lumturi e madhe? Sepse gjithmonë kam gjetur respektin maksimal dhe kam gëzuar liri të madhe në vitet më kritike të rritjes, prandaj mësova se diversiteti nuk është diçka që na ndan dhe distancon, por diçka që na mëson se pranimi i diversitetit është thelbi i suksesit në krijimin e një mjedisi të shëndetshëm për ne dhe për të gjetur njerëz të dashur”, shpjegon Azra.
Ndjenja e përkatësisë ndaj vendit, komunitetit, hapësirës në të cilën ajo jeton mbart pjesën e saj të rëndësisë edhe në rritjen. Përjashtimi dhe margjinalizimi nuk mund të sjellë asgjë pozitive për ata që përjashtojnë të tjerët ose për ata që janë të përjashtuar.
“Shumica e atyre që i përkasin një minoriteti, udhëhiqen në jetë nga mendimi se vetë pakica është e urryer nga shumica dhe kështu është ngritur, ndaj pason armiqësia e ndërsjellë. Unë pata nderin të rritesha me cilësi dhe njerëz të arsyeshëm, dhe për këtë nuk e humba kurrë ndjenjën e përkatësisë”, shton Samra.
Kontaktet e drejtpërdrejta janë ato që kanë rëndësi. Nëpërmjet tyre, ne marrim një pasqyrë të asaj që është e vështirë të shihet në sipërfaqe. Arisi beson se kjo kontribuon në faktin se nuk ka konflikte mes komuniteteve të ndryshme.
“Kur takojmë një person, qëndrimi ynë bëhet më personal dhe harrojmë gjërat që janë në thelb të diversitetit tonë. Ne harrojmë fenë, kombësinë, gjuhën dhe e vetmja masë e vlefshme mbeten tiparet e karakterit të njerëzve”, shton Arisi.
Përveç eksperiencave të tyre, të tre folësit ndanë mesazhe më të rëndësishme me ju, lexuesit. Ata mësuan që të njohin atë “përtej rrugës” është më së miri përmes bisedës, informacionit, synimit për të dëgjuar, çiltërsisë dhe qëndrimit të tyre pozitiv. Kjo recetë mund të përsëritet në çdo gjë në jetë.
“Unë mendoj se informacioni është çelësi i të kuptuarit. Nëse publiku do të ishte pak më i informuar për jetën e minoriteteve, ata do të jetonin në një idilike më të madhe,” thotë Samra.
“Më vjen mirë që gjeneratat e reja duan të dëgjojnë dhe të mësojnë për kulturat e njerëzve të tjerë dhe kështu të thyejnë paragjykimet”, shton Arisi.
“Unë mendoj se qëllimi i një jete të mirë është të shohësh se çfarë është e mirë në çdo gjë. Një qëndrim pozitiv është çështje zgjedhjeje dhe vetë lumturia e jetës varet nga cilësia e mendimeve tona “- përfundon Azra.
Ky artikull është rezultat i trajnimit të organizuar nga RCT, e implementuar nga CBM me partnerët NSI dhe YIHRks, dhe e mbështetur nga populli amerikan përmes USAID në Kosovë.